زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

احمد بن محمّد بن سیّار





ابوعبدالله احمد بن محمد بن سیار سیاری بصری اصفهانی (م ۳۶۸ ه.ق)، از اصحاب امام‌ هادی و امام حسن عسکری (علیهماالسّلام) شمرده شده است. علمای رجال شیعه احمد سیاری را ضعیف و مرسل، و عقاید او را فاسد دانسته‌اند.


۱ - معرفی اجمالی



ابوعبدالله احمد بن محمد بن سیار سیاری بصری، از اهالی بصره و از کاتبان آل طاهر (۲۰۵-۲۵۹ هـ) و در شمار اصحاب امام‌ هادی و امام حسن عسکری (علیهما‌السّلام) قرار داشت، ولی از این بزرگواران روایت ننمود.
روایتگرانی همچون محمد بن یحیی، علی بن محمد جبائی، ابراهیم بن اسحاق احمر، علی بن محمد بن بندار و احمد بن محمد بن عیسی از او روایت کرده‌اند.

۲ - جایگاه رجالی



احمد سیاری، دروغ‌گو و ضعیف، بلکه فاسد المذهب است، محرّف نه غالی و مجفّو الروایه است و روایات مرسل زیادی را نقل کرده است
[۷] مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص ۲۶۶.
و تناسخ را قبول داشته است.

۲.۱ - دیدگاه علمای رجال


کسانی او را تضعیف کرده‌اند:
شیخ طوسی (رحمة‌الله‌علیه) در رجال
[۱۲] مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص ۲۶۶.
و استبصار، ابن‌غضائری، نجاشی در رجال و ابن‌ولید و شیخ صدوق (رحمة‌الله‌علیه) و کشّی
[۱۸] شیخ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۲۸۳ ـ ۲۸۴.
و مامقانی در مقباس الهدایه.
[۱۹] مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص ۲۶۶.

آیت‌الله خویی (رحمة‌الله‌علیه) می‌گوید: علمای رجال اتفاق دارند که او فاسد المذهب است.
کشّی نیز در کتاب رجال خود روایتی نقل کرده که بی‌اعتمادی امام جواد (علیه‌السّلام) را نسبت به وی می‌رساند.
شیوخ قمی فقط در مورد کتاب «نوادر الحکمه» که او نقل کرده است، استثنا قائل شده‌اند و آن را ضعیف ندانسته‌اند.
[۲۲] شیخ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال.

ولی در عین حال، شیخ در استبصار، بعد از ذکر کتاب «نوادر» می‌گوید: من طبق آن عمل نمی‌کنم و فتوا نمی‌دهم، چراکه ضعیف است.
مرحوم آیت‌الله خویی (رحمة‌الله‌علیه) می‌گوید: برخی روایات تحریف قرآن، از کتاب احمد بن محمّد سیّاری نقل شده است.
بعضی مانند محدث نوری با استناد به اینکه مرحوم کلینی در کافی بسیار از او نقل کرده و ظاهر کلام نجاشی نیز عدم قبولِ تضعیف وی است، به کتاب‌ها و روایاتِ منقول از او اعتماد کامل دارند.

۳ - تاریخ وفات



ابن‌حجر حیات احمد سیاری را در اواخر قرن سوم دانسته، ولی برخی منابع معاصر وفات او را در سال ۳۶۸ هـ ذکر کرده‌اند که با توجه به حیات وی در زمان امام جواد (علیه‌السّلام) بعید به نظر می‌رسد.

۴ - تالیفات



احمد سیاری، دارای کتاب‌های متعدّدی است که عبارتند از:
۱ ـ کتاب ثواب القران،
۲ ـ کتاب الطّب،
۳ ـ کتاب القرائات،
۴ ـ کتاب النّوادر،
۵ ـ کتاب الغارات.

۵ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۴۱] طریحی، فخرالدین بن محمدعلی، جامع المقال، ص۱۰۰.
[۴۲] فیض کاشانی، محمد بن محسن، نضد الایضاح، ص۴۴.
[۴۳] کاظمی، محمدامین، هدایة المحدثین، ص۱۷۷.
[۴۴] نمازى شاهرودى، على، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۴۵.


۶ - پانویس


 
۱. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۸۰.    
۲. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۳۹۷.    
۳. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص۳۸۴.    
۴. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۷۲، به نقل از ابن غضائری.    
۵. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۷، ص۳۵۷.    
۶. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص۷۱، به نقل از ابن غضائری.    
۷. مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص ۲۶۶.
۸. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۷۱، به نقل از شیخ.    
۹. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص ۷۲، به نقل از ابن غضائری.    
۱۰. ابن‌داوود حلی، حسن بن علی، رجال ابن داود، ص۲۲۹.    
۱۱. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۷۱، به نقل از شیخ.    
۱۲. مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص ۲۶۶.
۱۳. طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار، ص۲۳۷.    
۱۴. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۷۲.    
۱۵. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص۷۲، به نقل از ابن غضائری.    
۱۶. نجاشی، احمد بن عباس، رجال النجاشی، ص۸۰.    
۱۷. شیخ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۸۶۵.    
۱۸. شیخ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۲۸۳ ـ ۲۸۴.
۱۹. مامقانی، عبدالله، تلخیص مقباس الهدایة، ص ۲۶۶.
۲۰. خوئی، سیدابوالقاسم، البیان فی تفسیر القران، ص ۲۲۶.    
۲۱. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، ص۶۰۶.    
۲۲. شیخ طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال.
۲۳. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۷۲.    
۲۴. شیخ طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار،ج۱، ص۲۳۷.    
۲۵. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۳، ص ۷۲.    
۲۶. خوئی، سیدابوالقاسم، البیان فی تفسیر القرآن، ص ۲۲۶.    
۲۷. امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۱۱۷.    
۲۸. عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۱، ص۲۵۲.    
۲۹. امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۳، ص۱۱۶.    
۳۰. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۷۱، به نقل از ابن غضائری.    
۳۱. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ج۱، ص۸۰.    
۳۲. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۶، ص۱.    
۳۳. برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۶۱.    
۳۴. طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۲۳.    
۳۵. ابن‌شهرآشوب، محمدعلی، معالم العلماء، ص۱۳.    
۳۶. تفرشی، سیدمصطفی بن حسین، نقد الرجال، ص۱۶۳.    
۳۷. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۲۰۹.    
۳۸. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۰۹.    
۳۹. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، ص۲۰۳.    
۴۰. خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۷۱.    
۴۱. طریحی، فخرالدین بن محمدعلی، جامع المقال، ص۱۰۰.
۴۲. فیض کاشانی، محمد بن محسن، نضد الایضاح، ص۴۴.
۴۳. کاظمی، محمدامین، هدایة المحدثین، ص۱۷۷.
۴۴. نمازى شاهرودى، على، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۴۵.
۴۵. اسدی جزائری، عبدالنبی بن سعدالدین، حاوی الاقوال، ج۳، ص۲۹۵.    
۴۶. استرابادی، محمد بن علی، منهج المقال، ج۲، ص۱۷۶.    


۷ - منبع



سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «دروغ پردازان در حوزه حدیث شیعه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۱۷.    
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۳۹، برگرفته از مقاله «ابوعبدالله احمد بن محمد سیاری بصری».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.